Waa maxaay isbedal?

Bulshayahay hadmaad hanan

Hanaankaada wacan iyo

Howlahaada quruxda leh.

Isbedalku waa ku baraarugista dib udhac aad ku jirtid, hadii aan sikale u dhahno waa wax kaa horeeyo oo aad dooneysid inaad gaartid, ka dhaqaaqida hadda xaaladda aad ku sugantahay iyo u hana qaadidda xaalad kale, si uu udhoco isbedalkaasi waxaa lama huraan ah in lahelo isbedal shaqsiyadeed, Ugu horeyn naftaada ayaa kaaga baahan barasho iyo u kuur galid.

 Kadib barashada naftaada

waxa kuusoo baxaysa waxa aad u baahanatay in aad bedasho iyo wixii aad ku bedalli lahayd labadaba. Sababtoo ah isbedal oo idil waxa uu ku xiranyahay bani’adamka. Haduusan dadku isbedelin wax isbedal ah oo imaan karo malahan.

Isbedalku maaha in ruuxu uu bedalo qaabkiisa iyo dhismaha jirkiisa ee waa inuu bedalaa caqligiisa iyo maskaxdiisa. Is bedalku waxa uu  ka bilawdaa fikirka waxa uuna ku dhamaada ficilka. Mar kasta oo aad wax ka bedasho hannaankaada fikir, waxa is bedala sidoo kale hab dhaqankaaga. Mar kasta oo hab dhaqankaaga ay wax iska bedalaanna, waxa is bedala natiijooyinkaada. Sidaa daraadeed maskaxadaada oo aad badashaa waa bilawga is bedalka nolashaada. 

Noloshaada oo aad badashaa, waxa ay sabab u noqotaa qof kale oo aad badasho, qoyskaada aad badasho iyo qaran aad badasho intaba. Manta haddad ufiirsatid waddanka waxa ka socdo waa afkaar ficil la’aan ah, waxaa ka muuqata bulshada rajja xumi taasna waxaa ugu wacan balanqaadyada faraha badan oo loo samaynayo misna wax miradhal ah lahayn. Haddaba dib udhaca aan ku sugannahay ma annaga ayaa iskuugu wacan masa madaxda dalka??!  Aayad Qur’aana ayaa dhehaysa “Alle Qoom ma dooriyo illaa iyagu nafahooda ay wax ka bedalaan maahane” sidaa daraadeed  isbedal aad naftaada ku sameysaahi waxa ay sabab u noqon kartaa umad horumarkooda. 

Isbedalka wanaagsan waa meesha uu waddanku ka jiisayo misna bulshadu si qiyaas li’i ah ugu wada baahantahay, ruux walba oo dunida ku noolna wuu ubaahanyahay, dhamaan dadka raba inay nolosha ka sameeyan guul waxay nafahooda ku qanciyan inuu isbadal waajib yahay. Tusaale waxaa kugu filan dalalka horumaray iyo bulshadooda iyo bulshada waddanka markaad is barbardhigto waxa ay ku kala mashquulsanyihiin, halka bulshada caalamka ku mashquulsantahay sida ay u samayn lahaayen isbedal cusub, uso saari lahaayen fikir cusub, bulshadeena ayaga ayaa isku mashquulsan, ayaga is jiir nacaya, xaqiiqdii waxaa nala saaray maskax aan ushaqaynin hanka wanagsan ee kaliya ay umuuqato inaan dullinimo, daruuf iyo baaba’a aan kusii jirno.

Allah ayaa ku caalim ah halka inoo haboon ee ALLAHAYOW xaqqa inagu toosi, ummadeena usoo gargaar.